بررسی موقعیت طنز در دهه نخست انقلاب اسلامی

چکیده: طنز به عنوان یکی از گونه های ادبی از دیر باز در ادبیّات ایران و جهان مطرح بوده است؛ هنری که عدم تناسبات در عرصه های مختلف اجتماعی را که در ظاهر متناسب به نظر می رسند، نشان می دهد .در این پژوهش به بررسی موقعیت طنز در دهه ی نخست انقلاب اسلامی پرداخته شده است. به این منظور مضمون آثار طنز در چهار حوزه ی شعر، داستان ، نثر و مطبوعات در دهه ی نخست انقلاب اسلامی تحلیل شده اند. در این بخش طنز در آثار ابوالقاسم حالت، ابوتراب جلی ، عمران صلاحی ، مرتضی فرجیان ،کیومرث صابری فومنی ومنوچهر احترامی به عنوان مهم ترین چهر ه های طنز نویس در دهه ی نخست انقلاب اسلامی مورد بررسی قرار گرفته است. در ادامه عوامل طنز آفرین در چهار دسته ی عوامل اجتماعی، عوامل فرهنگی ، عوامل سیاسی و عوامل اقتصادی شناسایی شده اند. در پایان نتیجه گیری می شود که طنز در دهه ی نخست انقلاب اسلامی در سه موقعیت زیر اتفاق افتاده است: الف: در این دهه طنز در آثار برخی از نویسندگان مقابل پلیدی ها وکج روی ها،عیب ها وکاستی های جامعه می ایستد وبا بیانی خنده آور،حجاب از چهره ی مفاسد اجتماعی ،مشکلات اداری، شهری، قضایی وبهداشتی ودرمانی کنار می زند. ب: در این دهه نویسندگان و پژوهش گرا نی هستند که اولویت هایی مقدّم بر طنز نویسی دارند ، امّا گاهی از روی تفنن یا وظیفه طنز می سرایند یا در آثارشان چاشنی طنز پدیدار می شود. پ:در این دهه برخی از شاعران و نویسندگان به ادبیات متعهد علاقه دارند وانتقاد و طنز را تا جایی به کارمی برند که به مبانی انقلاب و دین لطمه ای وارد نسازد.